Ik kan wel meer leren over psoriasis: blog

Wanneer psoriasis heel zichtbaar is of intieme zones treft, wordt het leven voor patiënten vaak moeilijk. Bovendien is het soms lastig om de ziekte te behandelen met traditionele geneesmiddelen. Vandaag helpen innovatieve behandelingen om die obstakels te overwinnen.

Onze huid is een fantastisch orgaan dat ons onder meer beschermt tegen giftige stoffen, bacteriën en vochtverlies. Het is het grootste en zwaarste orgaan van het menselijk lichaam.¹ Soms verdedigt onze huid zich echter tegen agressies die er eigenlijk niet zijn. Dat is het geval bij psoriasis, een ziekte die wordt gekenmerkt door een verhoogde productie van ontstekingseiwitten. Die veroorzaken hyperkeratose: een overdreven huidvernieuwing, een beetje zoals de tweede huid van een slang.² Het probleem doet zich meestal voor op de ellebogen, de knieën, de hoofdhuid, de navel en de lendenen en wordt over het algemeen gekenmerkt door rode plaques die bedekt zijn met zilverwitte schilfers.³

Psoriasis kan echter ook voorkomen op de nagels (in 23-27% van de gevallen), het gezicht (49%), de hoofdhuid (45-56%), de handpalmen en voetzolen (12-16%) of in de huidplooien (21-30%). Die verschijnselen worden nagelpsoriasis, gezichtspsoriasis, hoofdhuidpsoriasis, handpalm- of voetzoolpsoriasis, genitale psoriasis of psoriasis inversa genoemd. Psoriasis in die zones is soms moeilijk te behandelen.⁴

Kleine plaque, grote gevolgen

Dokter Tom Hillary, dermatoloog aan de KULeuven: "Psoriasis op intieme lichaamsdelen kan de levenskwaliteit van patiënten sterker aantasten dan de grootte van de plaque op het eerste gezicht zou doen vermoeden. De klinische scores die dermatologen doorgaans gebruiken om de ernst van de ziekte te beoordelen, zijn voornamelijk gebaseerd op de grootte van de aangetaste gebieden, eventueel in combinatie met de intensiteit van de ervaren symptomen. Er wordt echter veel minder rekening gehouden met de specifieke locatie van de plaque."

Nochtans kan psoriasis aan de handen, zelfs als het niet gaat om grote plaques, ernstige sociale gevolgen hebben. De patiënten komen bijvoorbeeld nauwelijks aan de bak in beroepen zoals de horeca omdat de plaques, hoewel ze absoluut niet besmettelijk zijn, de patiënt ziek of onhygiënisch doen overkomen. Als de handpalmen aangetast zijn, kan een potje openen al moeilijk zijn. Psoriasis aan de nagels of handen kan leiden tot een verhoogde financiële last doordat de patiënt minder productief kan zijn.⁵

Dan is er ook genitale psoriasis, die het seksleven van de patiënt beïnvloedt, of de aanwezigheid van laesies op goed zichtbare plaatsen, die het gevoel van eigenwaarde van de patiënt kunnen aantasten.

Een beoordeling die alleen de grootte van het getroffen huidoppervlak in aanmerking neemt, houdt dus onvoldoende rekening met de verminderde levenskwaliteit van de patiënt. "Systemen om de ernst van psoriasis te meten, zoals de Psoriasis Area Severity Index (PASI) en de Physician's Global Assessment (PGA), zien de significante impact van de ziekte in deze zeer zichtbare gebieden over het hoofd omdat ze de locatie van de plaques negeren en ook de levenskwaliteit niet meten," legt dokter Hillary uit. "Dat zijn echter belangrijke elementen om ervoor te zorgen dat de patiënt de meest geschikte en passende behandeling krijgt.”

"Voor de monitoring van psoriasis moeten daarom vragenlijsten als de Dermatology Life Quality Index worden aanbevolen. Die DLQI is een lijst met tien vragen om de impact van huidziekten op de levenskwaliteit van een getroffen persoon te meten.⁶”

Gelukkig veranderen de tijden en gebruiken meer en meer deskundigen andere beoordelingsschalen die specifiek de impact van de ziekte op dergelijke gebieden meten, zoals de Nail Psoriasis Severity Index (NAPSI) en de Scalp Modified Psoriasis Scale (S-mPASI).⁷ Als we de impact van psoriasis op deze moeilijke gebieden niet begrijpen, kan dat leiden tot onderbehandeling.⁸ "Het is belangrijk dat artsen rekening houden met de slopende aard van psoriasis van de hoofdhuid, het gezicht, de nagels, de genitaliën en huidplooien zoals de bilspleet of het scrotum. Patiënten kunnen terughoudend zijn om een ziekte te bespreken die deze gebieden aantast, tenzij de dokter daar specifiek om vraagt. We moeten een context creëren waarin ze die onderwerpen kunnen bespreken zonder terughoudendheid of schaamte," zegt dokter Hillary. "Anders loopt de patiënt het risico om de moed te verliezen omdat hij geen vooruitgang ziet en de echte problemen niet worden aangepakt.”

Moeilijke gebieden, passende behandeling

Een betere beoordeling en een beter begrip van de patiënt volstaan echter niet om een grote stap voorwaarts te zetten. Ook de juiste behandeling is bijzonder belangrijk. Cortisonecrèmes, zalven, lotions of gels kunnen moeilijk aan te brengen zijn op bepaalde plaatsen die ofwel ontoegankelijk (bij nagelpsoriasis), te gevoelig (bij genitale psoriasis) of te zichtbaar (hoofdhuidpsoriasis) zijn.

Sommige systemische behandelingen zijn niet noodzakelijkerwijs geschikter: omdat de moeilijke gebieden soms resistenter zijn, vereisen ze hogere concentraties van geneesmiddelen. In die gevallen kan toxiciteit – en dus een verhoogd risico op bijwerkingen – een groot probleem worden.⁹

 "Gelukkig kunnen patiënten voor wie een plaatselijke aanpak problematisch is, profiteren van de recente vooruitgang in systemische behandelingen. Nieuwere middelen kunnen doeltreffender zijn bij de behandeling van psoriasis van het hoofd, de gewrichten en de handen en voeten, met name in vergelijking met traditionele systemische middelen die sommige gebieden moeilijk kunnen bereiken." 

"De nieuwe biologische geneesmiddelen zijn specifiek gericht tegen de cytokinen die rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor psoriasis, en kunnen daardoor psoriasislaesies sneller en vollediger doen verdwijnen. Het gaat onder meer om nieuwe therapieën die IL-17 of IL-23 blokkeren, met een sterke werkzaamheid en een goed veiligheidsprofiel," vervolgt de specialist.

Hij betreurt echter dat deze therapieën niet voor alle patiënten beschikbaar zijn omdat de vergoedingscriteria gebaseerd zijn op de oppervlakte van de plaques en niet op de plaats ervan. Ook mogen deze behandelingen pas worden gebruikt als andere opties hebben gefaald. “Dat impliceert een lange wachttijd als alle andere behandelingen falen. We zouden een innovatief geneesmiddel graag eerder toedienen aan bepaalde patiënten van wie we op grond van onze expertise kunnen inschatten dat ze het onmiddellijk nodig hebben”, zegt Tom Hillary.

Afsluitend pleit dr. Hillary voor een betere dialoog tussen patiënten en gespecialiseerde dermatologen om taboes en verzwegen angsten te vermijden. "Een kleine, hardnekkige plaque op de verkeerde plaats kan een grote impact hebben op de levenskwaliteit van een patiënt. In die zin kan volledige opklaring van de huid voor sommige patiënten een belangrijk meerwaarde zijn. Een open dialoog tussen arts en patiënt is daarbij essentieel.”

###

Referenties

[1] Weller R, Hunter J, Savin J, et al. The function and structure of the skin. In: Sugden M, Blundell R, eds. Clinical Dermatology. 4de ed. Malden, MA: Blackwell Publishing, Inc.; 2008:19-42.

[2] Lowes MA, Suárez-Fariñas M, Krueger JG. Immunology of psoriasis. Annu Rev Immunol. 2014;32:227-55.

[3] Schön MP, Boehncke WH. Psoriasis. N Engl J Med. 2005;352(18):1899-912.

[4] Merola JF, Qureshi A, Husni ME. Underdiagnosed and undertreated psoriasis: Nuances of treating psoriasis affecting the scalp, face, intertriginous areas, genitals, hands, feet, and nails. Dermatol Ther. 2018;31(3):e12589.

[5] Augustin M, Reich K, Blome C, Schäfer I, Laass A, Radtke MA. Nail psoriasis in Germany: epidemiology and burden of disease. Br J Dermatol. 2010;163(3):580-5.

[6] Finlay AY, Khan GK. Dermatology Life Quality Index (DLQI)--a simple practical measure for routine clinical use. Clin Exp Dermatol. 1994;19(3):210-6.

[7] Wozel G, Klein E, Mrowietz U, Reich K, Sebastian M, Streit V. Scalp psoriasis. J Dtsch Dermatol Ges. 2011 jan;9(1):70-4. Engels, Duits. Erratum in: J Dtsch Dermatol Ges. 2011 okt;9(10):872.

[8] Dopytalska K, Sobolewski P, Błaszczak A, Szymańska E, Walecka I. Psoriasis in special localizations. Reumatologia. 2018;56(6):392-398. 

[9] Grine L, de la Brassinne M, Ghislain PD, Hillary T, Lambert J, Segaert S, Willaert F; Belgian Psoriasis T2T Specialist Group, Lambert J. A Belgian consensus on the definition of a treat-to-target outcome set in psoriasis management. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2020 apr;34(4):676-684.

AbbVie sa/nv - BE-IMMD-210001 (v.3.0) – March 2022

Gelinkte artikels